Trận đánh cuối cùng giải phóng Vũng Tàu

QĐND - Sau gần 2 giờ kể từ khi lá cờ đỏ sao vàng tung bay trên nóc Dinh Độc Lập trưa 30-4-1975, TP Vũng Tàu được giải phóng. Để có được thắng lợi đó, cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 3 (Quân khu 5) đã phải đổ bao máu xương trong trận đánh cuối cùng vượt qua dòng Cỏ May, tiến công địch cố thủ ở khách sạn Palace.

Vũng Tàu ngày nay​

Nhớ lại khoảng thời gian hào hùng đó, Đại tá Vũ Văn Loan, nguyên cán bộ trinh sát Trung đoàn 2 (Sư đoàn 3), kể: Cuối tháng 4-1975, Trung đoàn 2 được giao nhiệm vụ tiến công trên hướng chủ yếu theo Quốc lộ 51 giải phóng TP Vũng Tàu, chặn địch tháo chạy ra biển. Thực hiện phương án tác chiến của trung đoàn, chiều 28-4-1975, Tiểu đoàn 3 cơ động bám sát trục đường nhưng đến cầu Cỏ May thì buộc phải dừng lại, bởi địch đã phá sập cầu. Cuộc chiến đấu diễn ra ác liệt. Địch khống chế mặt sông, đẩy lùi mọi đợt tiến công của Tiểu đoàn 3 khiến bộ đội ta thương vong không ít.

Cựu chiến binh Vũ Văn Loan (thứ hai, từ phải sang) gặp lại đồng đội năm xưa. ​

Trước tình thế đó, chỉ huy sư đoàn quyết định giao cho Trung đoàn 12 đảm nhiệm hướng chủ yếu. Trung đoàn 2 chuyển thành hướng thứ yếu. Khoảng 9 giờ ngày 29-4, khi Trung đoàn 12 vượt qua eo biển Cửa Lấp (xã Phước Tỉnh ngày nay), trên đường tiến xuống Vũng Tàu, một đại đội của Tiểu đoàn 6 tách ra khỏi đội hình Trung đoàn 12 tiến sang đường 51 như một mũi dao xuyên thẳng vào bên sườn và sau lưng tiểu đoàn thủy quân lục chiến địch đang cố thủ tại đầu cầu phía Nam, bắn cháy hai xe thiết giáp M113. Bị đánh hiểm hóc, bất ngờ, toàn bộ quân địch cố thủ đầu cầu tháo chạy xuống Vũng Tàu. Chớp thời cơ, các lực lượng tức tốc vượt qua sông Cỏ May, triển khai đội hình truy kích địch.

Trận đánh kéo dài, quyết liệt nhất ở trung tâm TP Vũng Tàu là trận đánh vào khách sạn Palace, nơi bọn sĩ quan ngụy tập trung cố thủ, chờ tàu biển vào đón để rút chạy. Do địa hình phức tạp, tòa nhà cao tầng, địch lại giam giữ khá đông nhân dân ở tầng dưới làm lá chắn nên quân ta khó tiến công. Đang chưa biết xử trí sao cho thuận lợi thì một tình huống xảy ra.

CCB Vũ Văn Loan kể tiếp:

- Tối 29-4, Tiểu đoàn 6 giao nhiệm vụ cho Đại đội 61 bố trí đội hình phục kích, đón lõng gần khách sạn. Anh em nằm phục kích suốt nhiều giờ vẫn chưa có thông tin mới. Gần sáng, bỗng có tiếng động cơ mỗi lúc một gần, rồi xuất hiện một chiếc xe tăng dẫn đầu 4 chiếc GMC chở tụi lính từ bãi biển chạy vào đội hình phục kích của Đại đội 61. Cả đơn vị mừng rỡ, triển khai bắt sống bọn địch. Qua thẩm vấn, một tên lính bị bắt khai trong khách sạn có khoảng 500 tên. Lập tức, Tiểu đoàn 6 vừa kết hợp tuyên truyền địch vận vừa tổ chức phá cửa giải thoát nhân dân. Bọn địch điên cuồng tử thủ. Chỉ huy tiểu đoàn hạ lệnh cho đại liên bắn mạnh vào chế áp mục tiêu, tạo đà cho bộ binh áp sát tiêu diệt bọn địch. Sau vài giờ tiến công công, bọn địch trong khách sạn bị tiêu diệt, số còn lại đầu hàng. TP Vũng Tàu được giải phóng vào lúc 13 giờ ngày 30-4 trong niềm hân hoan chào đón của nhân dân…

Bài và ảnh: YẾN LONG​